URAZY KOSTNE I STATOWE

Najczęstsza przyczyną urazów kostno-stawowych jest upadek lub nadmierne przeciążenie. Do urazów kości i stawów dochodzi najczęściej w obrębie kończyn górnych i dolnych. Urazy te mogą mieć różny charakter i objawy, ale w każdym przypadku wymagają odpowiedniego unieruchomienia, które zmniejszy ból i ryzyko ewentualnych powikłań. Do najczęstszych urazów układu ruchu w zakresie kończyn górnych i dolnych zalicza się złamania kości, zwichnięcia i skręcenia stawu.

ZŁAMANIA KOŚCI
Do złamania dochodzi, gdy siła urazu wielokrotnie przekracza wytrzymałość anatomiczną kości. W przypadku przemieszczenia się odłamów, złamanie może spowodować uszkodzenie mięśni, naczyń, nerwów i skóry.

Wyróżniamy dwa typy złamań:

złamanie zamknięte- występuje w sytuacjy, gdy nie doszło do przerwania ciągłości skóry

złamanie otwarte- w przypadku, kiedy doszło do przerwania ciągłości skóry i zwykle wiążą się z krwawieniem zewnętrznym

Objawy zamkniętego złamania kości:

• ból, nasilający się przy próbie ruchu
• obrzęk
• zasinienie
• deformacja wskutek wewnętrznego krwotoku
• nienaturalne ułożenie i ruchomość kończyny
• wyczuwalne tarcie odłamów kostnych w trakcie ruchów
   

Objawy otwartego złamania kości:

• ból
• obrzęk
• zasinienie
• deformacja kończyny
• uszkodzenie skóry w okolicy miejsca złamania
• wystające odłamy kostne
• krwotok zewnętrzny

ZWICHNIĘCIE STAWU
Do zwichnięcia dochodzi, gdy siła urazu powoduje przemieszczenie się końców kości tworzących staw i rozerwanie torebki stawowej. Zwichnięcie może być zamknięte lub otwarte.

Objawy zwichnięcia stawu:

• silny ból w obrębie stawu nasilający się przy próbie ruchu
• znaczne ograniczenie ruchu
• nienaturalne wygięcie kończyny w stawie

SKRĘCENIE STAWU

Do skręcenie dochodzi wskutek uszkodzenia tkanek otaczających staw, a w szczególności torebki stawowej, nie prowadzących do uszkodzenia kości w obrębie tego stawu.

Objawy skręcenia stawu:

• ból nasilający się przy ruchach
• obrzęk stawu
• częściowe ograniczenie ruchomości stawu

POSTĘPOWANIE NA MIEJSCU ZDARZENIA W PRZYPADKU ZŁAMANIA, ZWICHNIĘCIA I SKRĘCENIA:

• ocenić i zapewnić bezpieczeństwo sobie i poszkodowanemu
• ocenić stan poszkodowanego w razie potrzebny zastosować schemat ABC
• zabezpieczyć kręgosłup szyjny w przypadku podejrzenia urazu
• zabezpieczyć ranę i opanować krwawienie
• w przypadku złamania kości unieruchomić miejsce urazu i dwa sąsiadujące stawy (przy złamaniu kończyny palce pozostawia się widoczne w celu sprawdzania ukrwienia)
• w przypadku zwichnięcia i skręcenia stawu unieruchomić staw i sąsiadujące z nim kości
   

Cele unieruchomiania:

• zabezpieczenie przed dodatkowymi obrażeniami, które mogą być spowodowane przez odłamy złamanej kości
• zabezpieczenie przed porażeniem kończyn w przypadku uszkodzenia rdzenia kręgowego
• zmniejszenie bólu na czas transportu

Środki stosowane do unieruchomienia:

• szyny metalowe (np. szyna Kamera)
• materace próżniowe
• chusty
• temblaki
• inne środki doraźne, np. listwy drewniane, poduszki, prześcieradła