loading

Zaburzenia osobowości – rodzaje. Lista 10 zaburzeń

 

Zaburzenia osobowości to cały zespół objawów i symptomów, jaki prezentuje dana osoba w związku z modelem swojego zachowania. Istnieje wiele rodzajów i typów zaburzeń osobowości – od osobowości unikającej, poprzez narcystyczną, aż po osobowość zależną czy schizotypową. Warto pamiętać o tym, że osoby z zaburzeniami osobowości napotykają w życiu wiele trudności i często nie rozumieją swojego nieprzystosowania do społeczeństwa czy otaczającej je rzeczywistości – diagnoza pomaga im więc uporać się z problemami i usystematyzować wiedzę oraz przekonania na swój temat.

 

Zaburzenia osobowości – typy zaburzeń osobowości

 

Typy zaburzeń osobowości, wyróżniane przez powszechnie stosowane klasyfikacje medyczne, to:

 

  1. Osobowość schizoidalna – pacjenci z tym rodzajem osobowości wycofują się z życia społecznego, charakteryzują się niskim poziomem okazywania emocji oraz mają tendencję do izolowania się. Przez otoczenie są często postrzegane jako niedostępne i nieprzyjazne.
  2. Osobowość antyspołeczna, inaczej określana mianem osobowości dyssocjalnej – pacjenci z tym typem osobowości mają tendencję do ignorowania i lekceważenia ogólnie przyjętych norm społecznych – źle traktują inne osoby, mogą nimi manipulować, oszukują i kłamią, a dodatkowo nie odczuwają wyrzutów sumienia.
  3. Osobowość paranoidalna – osoby z tym typem osobowości są nieufne, podejrzliwe wobec otaczających je innych ludzi, mają tendencję do przypisywania innym złych, wrogich intencji.
  4. Osobowość schizotypowa – takie osoby bywają postrzegane przez innych jako ekscentryczne, z uwagi na odbiegające od norm społecznych zachowanie, ubiór lub inne aspekty tożsamości. Ponadto pacjenci z osobowością schizoidalną mają tendencję do myśli paranoicznych i wycofywania się z życia społecznego.
  5. Osobowość narcystyczna – znana z popkultury, jednak nieco bardziej złożona, niż w przypadku filmowych lub książkowych wizerunków. „Narcyzi” często mają niskie poczucie własnej wartości, co kompensują zdolnością do manipulowaniem innymi osobami. Zdecydowanie cechują ich trudności w przyjmowaniu krytyki.
  6. Osobowość z pogranicza (osobowość borderline) – to pacjenci prezentujący zachowania impulsywne, które są spowodowane gwałtownymi zmianami nastroju – od manii (czyli dużego pobudzenia), do depresji (poczucia beznadziei i dojmującego smutku). Osobowość z pogranicza przeszkadza takim pacjentom w nawiązywaniu i utrzymywaniu stałych relacji.
  7. Osobowość histrioniczna – osoby cierpiące z powodu tego zaburzenia odczuwają dużą chwiejność emocjonalną, potrzebują uwagi innych i przyciągają tę uwagę zachowaniami teatralnymi, nieadekwatnymi do sytuacji, wyolbrzymionymi.
  8. Osobowość zależna – to osoby uległe, z niską samooceną, zdające się w decyzjach życiowych na innych. Boją się odrzucenia, dlatego wytrwale walczą o związki i mogą prezentować zachowania zaborcze – wynikające z obawy o porzucenie czy zdradę partnera.
  9. Osobowość unikająca – ci pacjenci mają ciągłe poczucie niedostosowania do otaczającego ich świata, natomiast wielu z nich cechuje się w związku z tym wysokim mniemaniem o własnej wartości. Wiele osób ocenia przedstawicieli osobowości unikającej jako wycofanych, ale też „zadzierających nosa”.
  10. Osobowość obsesyjno-kompulsywna – ten rodzaj osobowości cechuje się poczuciem potrzeby ciągłej kontroli, a jednocześnie perfekcjonizmem, skrupulatnością i skupieniem na dążeniu do celu. Często pacjenci z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi popadają w nałogi, a także w pracoholizm.

 

Więcej informacji o typach zaburzeń osobowości znajdziesz tutaj: https://www.adamed.expert/pacjent/zdrowie-psychiczne/zaburzenia-osobowosci.

 

Czy zaburzenia osobowości można leczyć?

 

Niestety, zaburzeń osobowości nie da się całkowicie wyleczyć – jak sama nazwa wskazuje, jest to element osobowości nierozerwalnie związany z danym człowiekiem. Można natomiast jak najbardziej przezwyciężać trudności, jakie sprawia życie i funkcjonowanie z zaburzeniami osobowości. Nieocenionym wsparciem dla takich pacjentów jest terapia (na przykład w nurcie poznawczo-behawioralnym, wspierającym zmianę negatywnych przekonań na swój temat oraz zmianę podejścia do codziennych wyzwań). Oprócz tego osoby ze zdiagnozowanymi zaburzeniami osobowości mogą zgłosić się po pomoc psychiatryczną – u części z nich pomocna będzie bowiem farmakoterapia stabilizująca nastrój, podnosząca napęd życiowy czy uspokajająca.

 

Źródła:

  1. Popiel, Zaburzenia osobowości z pogranicza - wyzwania terapeutyczne [w:] Psychiatria 2011, tom 8, nr 2
  2. Orłowska-Pawliszyn, J. Landowski, Współwystępowanie zaburzeń osobowości i ich wpływ na obraz kliniczny zaburzenia napadowego lęku [w:] Psychiatria 2008, tom 5, nr 1
  3. A. Wieczorek, Osobowość borderline - informacje ogólne [w:] Medycyna Praktyczna, 21.11.2017
  4. Adshead, J. Sarkar, Istota zaburzeń osobowości [w:] Advances in Psychiatric Treatment 18/2012
  5. Solarz-Bogusławska, A. Araszkiewicz, W. Bogusławski, Emocje i relacje interpersonalne u pacjentów z osobowością typu borderline [w:] Borgis - Medycyna Rodzinna 3/2017
  6. Dr n. med. S. Murawiec, lek. P. Brudkiewicz, Zaburzenia osobowości [w:] Medycyna Praktyczna, 09.08.2012

 

Artykuł sponsorowany.

 

 

Poprzedni wpis: 4 sposoby na łatwe utrzymanie kozetki lekarskiej w czystości

Kolejne wpisy:



DODAJ KOMENTARZ

NUMERY ALARMOWE

 

112  EUROPEJSKI NR RATUNKOWY

999  POGOTOWIE RATUNKOWE

998  STRAŻ POŻARNA

997  POLICJA

 

991  POGOTOWIE ENERGETYCZNE

992  POGOTOWIE GAZOWE

993  POGOTOWIE CIEPŁOWNICZE

994  POGOTOWIE WODOCIĄGOWE

986  STRAŻ MIEJSKA

KONTAKT:

telefon:

668 735 053

e-mail:

kontakt.pierwszapomocedu@gmail.com

adres:

ul. Orląt Lwowskich 19/2
41-902 Bytom